Shunday ko‘nikmalar borki, ularni farzandingizga maktabda o‘rgatishmaydi. Ularni faqat oilada o‘rganish mumkin. Quyida ana shunday ko‘nikmalarning beshtasini keltiramiz: Savol berish To‘rt yoshlar atrofidagi bolalarga tinmay turli-tuman savollar berish xos. Bu to‘g‘rilik va hamma narsaga qiziqish bilan yo‘g‘rilgan ajoyib davrdir. Biroq bola ulg‘aya borishi bilan undagi bu ko‘nikma qayergadir g‘oyib bo‘ladi. Bola axmoqona savol berishdan va…
AQShning San-Fransisko shtati yaqinida joylashgan “Merri Moppets” (Merry Moppets) xususiy maktabida o‘quvchilarning ruhiy holatlariga alohida e’tibor qaratilgan. Masalan, haftaning har juma kuni o‘quvchi maktabga o‘z sevimli o‘yinchog‘ini olib kelishi mumkin. Sevgan kitoblarini esa har kuni yonida olib yurishiga ruxsat beriladi. Har hafta o‘quvchilarga kutilmagan quvonchli tadbir o‘ylab topish taklif qilinadi, masalan, g‘alati soch turmaklari kuni…
Bolalarni kitob bilan do‘stlashishlari uchun bir qancha usullarni e’tiboringizga havola etamiz. 1. Farzandingizga kichkinaligidanoq qisqa va qiziq ertaklar o‘qib bering. Kitob, albatta, yorqin va rangli bo‘lsin. Bola rangli narsalarni oson eslab qoladi. 2. Bola o‘qigan kitoblarni birga tahlil qiling. Yanada qiziqtirish uchun esa o‘qiganidan kelib chiqib, so‘zlab yoki chizib berishini taklif eting. 3. Boshqotirmalar tuzib,…
Britaniyalik olimlar bolalarning sayr vaqtidagi ruhiy o‘zgarishlarini tahlil qilish maqsadida ularni aravachalarga turlicha holatda o‘tqazdilar: birini ota-onasining yuziga qaratib, ikkinchisini esa aksincha, tevarak-atrofga yuzlantirishdi. Ma’lum bo‘ldiki, ikkinchi holatda do‘mboqchalar o‘zlarini noo‘ng‘ay hisetisharkan: kattalar tomonga o‘girilib olishga harakat qilishadi, yig‘laydi, o‘yinchoq berilsa ham ko‘nmaydi… Ro‘parasida ota-onasini ko‘rib o‘tirgan bolakaylar esa ko‘p jilmayadi, qo‘llarini silkitadi, o‘ynaydi va…
Mehribon ota-onalar o‘zining farzandi har tomonlama yetuk bo‘lib kamol topishi uchun qo‘lidan kelganicha harakat qilishadi. Lekin ular bolaning o‘sish jarayonida yaxshi niyat bilan va beixtiyor juda jiddiy xatolarga yo‘l qo‘yadi. Bolani qolipga moslab o‘stirishga urinish Ota-onalar uchun kitoblarda bola belgilangan yoshga yetganda falon-falon narsalarni eplay olishi kerakligi yozilgan, lekin sizning bolangiz qandaydir boshqacharoq o‘sayaptimi? Xavotirlanishga…
Hamma ota-onalar ham bu iboralarni biladi. Kayfiyatlari yo‘qligida, g‘azablangan paytlari va achchiqlanib aytiladigan bu gaplar bolalar shaxsiyatidagi rivojlanayotgan mukammallik va sog‘lomlikni cheklab qo‘yadi. Gaplaringizni o‘ylab gapiring, chunki bu iboralar bir umrga bolalarning yodida qoladi. Sen bajarolmaysan — ber o‘zim qilaman! Psixologlarning tasdiqlashicha, bu ibora bolani shikastlaydi va oldindan omadsizlikka yo‘naltiradi. U o‘zini ahmoq va qo‘poldek…
Ota-onalar ko‘pincha bolani «hamma narsani tushunadigan», ammo dangasaligi yoki qaysarligi tufayli bu narsalarni qilmaydigan kichik «katta odam» deb hisoblaydi. Natijada boladan u o‘z yoshining alohida xususiyatlaridan kelib chiqib qodir bo‘lmagan narsalarni talab qiladi. Ikki yoshgacha bo‘lgan bola o‘z harakatlari va ular keltirib chiqargan oqibatlar o‘rtasidagi aloqani anglay olmaydi. Uning uchun har qanday oqibat «to‘satdan bo‘lgan…
O‘z farzandini sevish, har qanday xavf-xatardan himoya qilish va uni doimo xursand qilish istagi – bu onalik va otalik tuyg‘ularining tabiiy ravishda namoyon bo‘lishi. Ko‘pincha bu tuyg‘uning me’yoridan oshishi va xavfli chegaradan chiqishi oqibatida bola yaqinlarining ojizligidan foydalanib o‘z aytganidan qolmaydigan kichkina zolim hukmdorga aylanadi. Mustaqil bo‘lishga o‘rgatish Ba’zi ota-onalar bola tug‘ilgandan boshlab boshqa ishlarini…
Tan olish kerak, maktab ko‘ngilochar muassasa emas. Bolalar bog‘chasidan farqli ravishda bu yerda bolani ovqatni oxirigacha yeb qo‘yganligi yoki uxlagani uchun maqtashmaydi ham. Bolalar maktabga bilim olish uchun boradi va bu jarayon ko‘chada o‘ynash yoki multfilm tomosha qilish kabi maroqli emas. Agar farzandingiz o‘qishni istamasligini ma’lum qilsa, buning sabablarini aniqlab, muammo yechimini topishga harakat qilishingiz…
Men yaqindagina guvoh bo‘lgan manzara: onasi bilan do‘konga kirgan 2-3 yoshlardagi bolacha oyoqlarini yerga urib yig‘ladi: «mana shuni olib berasiz, dedimmi, olib berasiz!» Ona esa atrofdagilardan xijolat bo‘lib, o‘zini qo‘yarga joy topolmaydi: «Voy, qara, mana bu xola doktor ekan, hozir senga ukol qiladi». Bola bir fursat menga xavotir bilan qaradi-da, doktorga o‘xshata olmagach, yana baqirishda…
Yangi sharhlar